Arrapo-man
Galium aparine subsp. aparine
Rubiaceae
Àutri noum : Grapoun, Rapien.
Noms en français : Gratteron, Gaillet gratteron.
Descripcioun :L'arrapo-man es uno planto coumuno di champ e di sebisso. Trachis rapidamen à la fin de l'ivèr e fai si pichot grapoun. La planto s'acrocho eisa i vèsti bonodi si pichot crouchet sus la tijo e li fueio.
Usanço :Se saup pas gaire qu'èi manjadisso jouino, pulèu cuecho, avans que devengue duro (siliço). Li fru, culi tout just madur, podon tambèn servi de cafè (memo famiho) un cop tourifia. A d'ùni prouprieta interessanto (vèire çai-souto), utilisado en tisano o dins de crèmo pèr apasima d'ùni malautié de péu (raumido).
Port : Erbo
Taio : 5 à 100 cm
Fueio : Verticilado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Galium
Famiho : Rubiaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 3 mm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Champ
- Sebisso
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Galium aparine subsp. aparine L., 1753
Pisso-chin(-de-Mattmark)
Taraxacum mattmarkense
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Pisso-chin, Pisso-can, Pisso-au-lié, Mourre-pourcin, Cicourèio-de-prat.
Nom en français : Pissenlit de Mattmark.
Descripcioun :Lou pisso-chin-de-Mattmark (Lau aupin dóu Valais) trachis en auto mountagno dins li pelouso roucaiouso cauquiero. Flouris au desneva. Se recounèis majamen à si ligulo en tubo jauno daurado à rouginasso sus li bord. Pamens fau verifica que i'ague d'alo sus li pecou (courtet) di fueio, qu'isto uno meno proche, Taraxacum cucculatum, emé de long pecou sènso alo. Apoudèn que li bratèio soun banarudo amé de bord roso e que i'a pas o gaire d'agriero.
Usanço :Li pisso-chin soun de bònis ensalado champanello. Fan pissa e ajudon à la digestioun.
Port : Erbo
Taio : 5 à 15 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Taraxacum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >5
Ø (o loungour) enflourejado : 14 à 20 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 2100 à 2800 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Juliet à avoust
Liò : Pelouso roucaiouso
- Esboudèu
Estànci : Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Taraxacum mattmarkense Soest, 1959